Apel za osudu ugrožavanja mira u Crnoj Gori i regionu od strane Beograda / Appeal against Belgrade’s Threats to Peace in Montenegro and the Region

Država Crna Gora izložena je pokušaju nasilne destabilizacije: ugroženi su joj mir, teritorijalni integritet, ustavni poredak, vladavina zakona, jednakost građana i ravnopravnost crkava i verskih zajednica.

Reč je o još jednom u nizu pokušaja zvaničnog Beograda da se Crna Gora vrati u državni okvir sa Srbijom i da se na taj način spreči njena konsolidacija kao samostalne i suverene države. Svoju državnu nezavisnost, ukinutu nakon srpske okupacije 1918. godine, Crna Gora je obnovila na referendumu 21. maja 2006. Usvajanjem Zakona o vjerskim zajednicama, pripremljenim u saradnji sa Venecijanskom komisijom i usaglašenim sa najvišim evropskim standardima u toj oblasti, Crna Gora menja zakon donešen pre pola veka. Istovremeno, ovim se poništava Dekret regenta Aleksandra Karađorđevića iz 1920. Godine, kojim je ukinuta autokefalna Crnogorska pravoslavna crkva, i u potpunosti zaokružuje državno-pravni okvir Crne Gore. Otuda napadi velikosrpskih nacionalista na Zakon o vjerskim zajednicama, koji je i povod za novi pokušaj državnog udara.

Oktobra 2016. Crna Gora je uspela da se odbrani od rusko-srpskog udara. Uspe li novi pokušaj destabilizacije Crne Gore, njegove direktne posledice biće oružani sukobi, gubitak ljudskih života i materijalna razaranja.

Strateg, pokrovitelj, logističar i naredbodavac poslednjeg pokušaja destabilizacije Crne Gore je zvanični Beograd, odnosno vlasti Srbije, Srpska pravoslavna crkva i najveće opozicione stranke. I ovoga puta srpske elite konsensualno od vlasti u Srbiji zahtevaju radikalnu reakciju.

Upozoravamo da su mehanizmi destabilizacije Crne Gore jednaki onima osmišljenim devedesetih godina prošlog veka. I njihov cilj je isti: zadržavanje Crne Gore pod beogradskim velikodržavnim patronatom najsigurniji je način očuvanja ideje velike Srbije. “Spomenici” takve politike zvaničnog Beograda su genocid, etničko čišćenje i masovni ratni i zločini protiv humanosti počinjeni u Hrvatskoj, Bosni i Hercegovini i na Kosovu.

Crna Gora je od strane zvaničnog Beograda i njegovih saveznika odabrana kao žrtva regenirisane politike Slobodana Miloševića prema susednim državama pored ostalog i zbog svog beskompromisnog opredeljenja za građansko društvo, za evro-atlantske integracije, zaštitu manjina i najbolje odnose sa susedima.

Iako je srpski nacionalizam izgubio gotovo sve poluge moći, verujemo da je važno upozoriti na pogubne posledice ovakve politike zvaničnog Beograda. Regionalna solidarnost imperativ je za sve balkanske narode, koji moraju pokazati odgovornost i spremnost za predstojeće izazove.

Zbog značaja Crne Gore kao vodeće države u evro-atlantskim integracijama u Jugoistočnoj Evropi, smatramo nedopustivom pasivnost evropskih institucija i vlada demokratskih zemalja u osudi novog pokušaja destabilizacije Crne Gore na principima politike Slobodana Miloševića. Političkom, crkvenom i medijskom kampanjom dezinformacija iz Beograda, koja se sprovodi i u Podgorici i Banja Luci, ozbiljno je ugrožen mir ne samo u Crnoj Gori, već i u celom regionu.

Iz navedenih razloga pozivamo sve političke aktere u međunarodnoj zajednici i regionu da nedvosmisleno osude destabilizaciju Crne Gore i regiona koju kreira i podstiče zvanični Beograd.

Latinka Perović, istoričarka

Stjepan Mesić, predsednik Predsedništva SFRJ i predsednik Hrvatske

Milan Kučan, predsednik Slovenije

Budimir Lončar, ministar spoljnih poslova SFRJ

Bogić Bogićević, član Predsedništva SFRJ

Raif Dizdarević, predsednik Predsedništva SFRJ

Haris Silajdžić, predsedavajući Predsjedništva BiH

Azem Vllasi, advokat

Veljko Bulajić, reditelj

Bogdan Tanjević, košarkaški trener

Šerbo Rastoder, istoričar

Ivo Goldstein, istoričar

Branka Prpa, istoričarka

Husnija Kamberović, istoričar

Milivoj Bešlin, istoričar

Momir Samardžić, istoričar

Nikola Samardžić, istoričar

Živko Andrijašević, istoričar

Dragan Markovina, istoričar

Edin Omerčić, istoričar

Adnan Prekić, istoričar

Ivo Vajgl, diplomata, član EP

Žarko Papić, direktor IBHI

Dimitrije Popović, slikar

Senad Pećanin, advokat

Tamara Nikčević, novinar

Sonja Biserko, Helsinški odbor u Srbiji

Jelena Višnjić, sociološkinja

Milorad Popović, pisac

Boris A. Novak, pisac

Mirjana Miočinović, dramaturg

Vladimir Arsenijević, pisac

David Filip, pisac

Svetislav Basara, pisac

Nenad Prokić, dramaturg

Veton Surroi, pisac i publicista

Andrej Nikolaidis, pisac

Shkelzen Maliqi, filozof

Prof. Biljana Srbljanović, dramaturškinja

Vladimir Milčin, reditelj

Dino Mustafić, reditelj

Radmila Vojvodić, reditelj

Emir Hadžihafizbegović, glumac

Nataša Mićić, poslanica u Skupštini Srbije (LDP)

Čedomir Jovanović, narodni poslanik, predsednik LDP

Nenad Čanak, narodni poslanik, predsednik LSV

Bojan Kostreš, političar (LSV)

Aleksandar Olenik, advokat, predsednik Građanskog demokratskog foruma

Tanja Petovar, advokat

Aleksandar Sekulović, Savez antifašista Srbije

Sinan Alić, novinar

Nerzuk Ćurak, politikolog

Edina Bećirević, profesor Univerziteta

Gjyleta Mushkolaj, profesor Univerziteta

Slobodan Backović, akademik CANU

Slavo Kukić, sociolog

Esad Duraković, filolog

Branka Dragović Savić, novinar

Dinko Gruhonjić, novinar

Slobodan Sadžakov, filozof

Tomislav Marković, pisac i kolumnista

Belul Beqaj, novinar

Lula Mikijelj, aktivistkinja

Srdjan Šušnica, pravnik i kulturolog

Izabela Kisić, Helsinški odbor u Srbiji

Reuf Bajrović, političar

Agon Bajrami

Slaviša Lekić, novinar

Boris Varga, politikolog i novinar

Zlatko Dizdarević, novinar

Boško Jakšić, novinar

Dragan Banjac, novinar

Mijat Lakićević, novinar

Gordana Suša, novinar

Boro Kontić, novinar

Dragan Bursać, novinar

Emir Suljagić, novinar i pisac

Miloš Ćirić, politikolog

Nataša Govedarica, dramaturg

Snežana Čongradin, novinar

Pavle Radić, kolumnista

Bojan Tončić, novinar

Andrej Nosov, reditelj

Dušan Mijić, preduzetnik

Ivo Komšić, političar

Suzana Kadirić, novinar

Ćerim Bajrami, političar

Esad Rastoder

Rusmir Mahmutćehajić, Međunarodni forum Bosna

Ferid Muhić, filozof

Prof. Senadin Lavić

Prof. Rasim Gačinović

Mustafa Cerić

Dženana Kalup Druško, novinar

Jovankla Babić, pravnik

Vesna Cvejić, univerzitetski profesor

Hrvoje Klasić, isoričar

Zoran Vuletić, preduzetnik

Dragan Kapičić, sportski radnik

Beba Zugic Kapičić, glumica

Rajko Todorović Todor, slikar

Aleksej Kišjuhas, sociolog

Dušan Petričić, karikaturista

Enis Imamović

Mića Jovanović, novinar

Dragan Veselinov, profesor

Branka Latinović, Forum za medjunarodne odnose

Hajdana Nikčević Glomazić, andragog

Maja Obradović, preduzetnica

Vladimir Obradović, preduzetnik

Romano Bolković, novinar

Olivera Radovanović, Zelena mreža Vojvodine

Nevenka Tromp, profesor

Geoffrey Nice, advokat

David L. Phillips, Columbia University, New York

Edita Tahiri, političarka

Duško Radosavljević, predsednik Saveza antifašista Vojvodine

Dr Duško Radosavljević

Nedim Sejdinović, novinar

Dr Miroslav Ilić

Aleksandra Đurić-Bosnić, kulturološkinja, Novi Sad

Ljilja Spasić, aktivistkinja

***

The Republic of Montenegro is a target of attempted destabilization by violent means: its peace, territorial integrity, constitutional order, the rule of law, citizens’ equality and equal status of all churches and religious communities are under threat.

This is about yet another of official Belgrade’s attempts to restore Montenegro within a state community with Serbia, and thus obstruct its consolidation as an independent and sovereign state. Following on the referendum of May 21, 2006 Montenegro restored its independence that had been abolished after Serbia’s occupation in 1918. By passing the Law on Religious Communities drafted in cooperation with the Venetian Commission and adjusted to the highest European standards, Montenegro just reclaims a part of the property taken away from it under Regent Alexander Karadjordjevic’s decree of 1920 that abolished autocephality of the Montenegrin Orthodox Church. The said Law rounds off – at long last and in full – Montenegro’s legitimate status of a state. This is why Serbian extreme nationalists are raising hue and cry about the Law, and using it as yet another attempt at a coup d’état.

In October 2016 Montenegro managed to fend off a Russian-Serbian assault. Should this, yet another in a row of attempted destabilizations of Montenegro succeed, its consequences would be fatal – armed conflicts, losses in human lives and material destructions.

Strategist, mentor, logistician and mastermind behind this last attempt at destabilizing Montenegro is official Belgrade.. This refers to the Serbian Orthodox Church, Serbia’s regime and its biggest opposition parties. Once again are Serbian elites consensually calling for the regime’s radical response.

What we are warning against is that mechanisms for Montenegro’s destabilization are the same as those devised in the 1990s: keeping Montenegro under Belgrade’s pan-Serbian auspices warrants the life of the Greater Serbia project. Genocide, ethnic cleansing and mass war crimes against humanity committed in Croatia, Bosnia-Herzegovina, and Kosovo stand as the “monuments” of such policy of Belgrade’s.

Among other things, official Belgrade and its allies have picked up Montenegro as a victim of Slobodan Milosevic’s regenerate policy for neighboring states because of its uncompromising commitment to civil society, Euro-Atlantic integration, protection of minorities and good neighborly relations.

Although Serbian nationalism has lost almost all of its levers of power, we believe that it is most important to alert against such official Belgrade’s policy. Regional stability is vital to all Balkan nations, and that’s why they have to demonstrate full responsibility for and readiness to face up all upcoming challenges.

Given Montenegro’s present position as a South European leader in Euro-Atlantic integration, we take that the passivity of European institutions and democratic national governments when it comes to condemning another of attempts at Montenegro’s destabilization that follows the principles of Slobodan Milosevic’s policy – is simply impermissible. Political, ecclesiastical and media smear campaign of misinformation conducted by Belgrade – but that also goes on in Podgorica and Banjaluka – seriously threatens peace, not only in Montenegro but also in the entire region.

This is why we are appealing to all political actors in the international community and the region to resolutely raise their voice against destabilization of Montenegro and the region official Belgrade has planned and been inciting.

Helsinški odbor za ljudska prava u Srbiji - Helsinki Committee for Human Rights in Serbia    Kontaktirajte autora peticije